Κολλαγόνο, Χονδροϊτίνη και υαλουρονικό. Κάνουν αυτό που υπόσχονται;

Τα τελευταία χρόνια, τα συμπληρώματα για τις αρθρώσεις – όπως η χονδροϊτίνη, η γλυκοζαμίνη και το κολλαγόνο – έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή τόσο σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα όσο και σε άτομα με χρόνιους μυοσκελετικούς πόνους.
Αλλά τι δείχνει πραγματικά η επιστημονική έρευνα; Είναι αποτελεσματικά ή πρόκειται κυρίως για marketing;

 Ποια είναι τα συμπληρώματα για τις αρθρώσεις

• 

  Χονδροϊτίνη (chondroitin sulfate) και γλυκοζαμίνη (glucosamine sulfate) είναι φυσικά συστατικά του χόνδρου και θεωρείται ότι συμβάλλουν στη διατήρηση της ελαστικότητας και της αντοχής των αρθρώσεων.

• Το κολλαγόνο, κυρίως στη μορφή υδρολυμένου τύπου ΙΙ, αποτελεί βασικό δομικό συστατικό των αρθρικών επιφανειών, τενόντων και συνδέσμων.

• Άλλα συστατικά όπως το MSM, η κουρκουμίνη, και εκχυλίσματα φυτών (π.χ. ροδοπέταλο, bamboo extract) χρησιμοποιούνται για την αντιφλεγμονώδη τους δράση.

Τι δείχνουν οι έρευνες για τη δράση τους στον πόνο και τη λειτουργία

Χονδροϊτίνη και γλυκοζαμίνη

Πλήθος μετα-αναλύσεων και συστηματικών ανασκοπήσεων δείχνουν μικρές έως μέτριες βραχυπρόθεσμες βελτιώσεις στον πόνο και στη λειτουργία σε ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή ισχίου (Zhu et al., 2018; Singh et al., 2015; Liu et al., 2017).
Ωστόσο, τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα κλινικά σημαντικά και τείνουν να μειώνονται με το χρόνο.
Μελέτες που χρη

σιμοποίησαν φαρμακευτικού επιπέδου χονδροϊτίνη (pharmaceutical-grade chondroitin) εμφάνισαν πιο συνεπή, αν και πάλι μέτρια οφέλη (Brito et al., 2023).

Σύμφωνα με μετα-ανάλυση του Journal of Orthopaedic Surgery and Research (2018), η χονδροϊτίνη είναι πιο αποτελεσματική από το placebo στη μείωση του πόνου και τη βελτίωση της κινητικότητας, χωρίς σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες (Zhu et al., 2018).
Αντίστοιχα, η Cochrane review (Singh et al., 2015) έδειξε στατιστικά αλλά όχι πάντα κλινικά σημαντικές βελτιώσεις.

Κολλαγόνο

Το υδρολυμένο κολλαγόνο έχει δείξει σε μικρές μελέτες βελτίωση πόνου και λειτουργικότητας σε ασθενείς με ήπια ή μέτρια οστεοαρθρίτιδα (Lugo et al., 2015; Puigdellívol et al., 2024).
Η δράση του φαίνεται πιο έντονη στα αρχικά στάδια της νόσου και όχι σε προχωρημένες βλάβες (Mobasheri et al., 2021).
Οι μηχανισμοί φαίνεται να συνδέονται με διέγερση της παραγωγής ενδογενούς κολλαγόνου και αναστολή φλεγμονωδών μεσολαβητών.

Μια πρόσφατη μη τυχαιοποιημένη μελέτη (Ayhan et al., 2024) έδειξε ότι συνδυασμός υδρολυμένου κολλαγόνου, MSM, χονδροϊτίνης και γλυκοζαμίνης βελτίωσε τον πόνο και την κινητικότητα σε οστεοαρθρίτιδα γόνατος μέσα σε 8 εβδομάδες, με καλό προφίλ ασφάλειας.

Άλλα συμπληρώματα

Συστατικά όπως το MSM και η κουρκουμίνη φαίνεται να παρέχουν πρόσθετη, βραχυπρόθεσμη ανακούφιση πόνου, ωστόσο λείπουν μεγάλες, ποιοτικές μελέτες που να τεκμηριώνουν μακροπρόθεσμα οφέλη (Zheng et al., 2025; Barbeau-Grégoire et al., 2022).

Συνοπτικά: Τι γνωρίζουμε έως τώρα

---

Περιορισμοί και σημεία προσοχής

• Η ποιότητα και καθαρότητα των προϊόντων ποικίλλει σημαντικά, ιδίως στα μη φαρμακευτικά σκευάσματα (Brito et al., 2023).

• Τα περισσότερα οφέλη παρατηρούνται σε μελέτες μικρής διάρκειας (8–24 εβδομάδων).

  

  Στερεοχημικός τύπος κολλαγόνου

• Μακροπρόθεσμη ή τροποποιητική δράση στη νόσο δεν έχει αποδειχθεί (Honvo et al., 2019).

• Τα συμπληρώματα θεωρούνται ασφαλή, με σπάνιες ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως ήπια γαστρεντερικά συμπτώματα (Zhu et al., 2018; Puigdellívol et al., 2024).

Συμπέρασμα

Τα συμπληρώματα για τις αρθρώσεις όπως η χονδροϊτίνη, η γλυκοζαμίνη και το κολλαγόνο μπορούν να προσφέρουν μέτρια, βραχυπρόθεσμη ανακούφιση πόνου και βελτίωση λειτουργικότητας, κυρίως σε ήπια έως μέτρια οστεοαρθρίτιδα.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ισχυρά δεδομένα ότι επιβραδύνουν την εξέλιξη της νόσου ή αναγεννούν τον χόνδρο.
Η χρήση τους μπορεί να έχει συμπληρωματικό ρόλο, αλλά όχι να υποκαθιστά τις καθιερωμένες θεραπείες όπως η φυσικοθεραπεία, η άσκηση και η διαχείριση βάρους.

---

Στο Gerakas Physiotherapy

Στο Gerakas Physiotherapy, αξιολογούμε πάντα την επιστημονική τεκμηρίωση πριν προτείνουμε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.
Η θεραπευτική μας προσέγγιση βασίζεται στη λειτουργική αποκατάσταση, την άσκηση, τη διατροφή και την εκπαίδευση του ασθενή, ώστε τα συμπληρώματα να λειτουργούν μόνο ως υποστηρικτικό εργαλείο και όχι ως μοναδική λύση.

Για περεταίρω μελέτη

• Chondroitin for osteoarthritis (2015, Cochrane Collaboration) — Singh JA et al. “Chondroitin for osteoarthritis”. Cochrane+3cochranelibrary.com+3PubMed+3
  Link: https://www.cochranelibrary.com/cdsr/doi/10.1002/14651858.CD005614.pub2/full cochranelibrary.com

• Efficacy of Chondroitin Sulfate in Patients with Knee Osteoarthritis: A Comprehensive Meta‑Analysis (2019) — Honvo G et al. “Efficacy of Chondroitin Sulfate in Patients with Knee Osteoarthritis…” SpringerLink
  Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s12325-019-00921-w SpringerLink

• Effectiveness and safety of glucosamine and/or chondroitin for the treatment of osteoarthritis: a meta-analysis of randomized controlled trials (2018) — Zhu X et al. BioMed Central
  Link: https://josr-online.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13018-018-0871-5 BioMed Central

• A White Paper on Collagen Hydrolyzates and Ultrahydrolyzates: Potential Supplements to Support Joint Health in Osteoarthritis? (2021) — Mobasheri A et al. SpringerLink
  Link: https://doi.org/10.1007/s11926-021-01042-6 SpringerLink

• Efficacy and tolerability of an undenatured type II collagen supplement in modulating knee osteoarthritis symptoms: a multicenter randomized, double‑blind, placebo‑controlled study (2016) — Lugo JP et al. PubMed
  Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26822714/ PubMed

• A Systematic Review and Network Meta‑Analysis with a 6‑Month Time Horizon: Symptomatic Efficacy of Pharmacological Treatments for Knee Osteoarthritis (2020) — Beaudart C et al. SpringerLink
  Link: https://link.springer.com/article/10.1007/s40265-020-01423-8 SpringerLink